Marksizm ve Gerilla Savaşı
Friedrich Engels
Son
altı hafta zarfında Fransız-Prusya Savaşının karakteri önemli ölçüde
değişmiştir. Fransa'nın düzenli orduları yok olmuştur. Mücadele, yeni
harekete geçirilen birlikler tarafından devam ettirilmeğe başlanmıştır.
Bu birliklerin tecrübesizliği de onları oldukça düzensiz hale
getirmiştir. Açıklık yerlerde toplanıp savaşmaya teşebbüs ettiklerinde
kolaylıkla yenilmişler, fakat barikatlar ve mazgallarla teçhiz edilmiş
köy ve kasabalarda çarpıştıklarında ciddi bir direniş
gösterebilecekleri ortaya çıkmıştır. Beklenmedik gece hücumları ve
diğer gerilla savaşı yöntemleriyle, bu tip bir mücadelenin yürütülmesi,
hükümet bildirileri ve emirleriyle de teşvik edilmiştir. Aynı zamanda
hükümet bu güçlerin eylemde bulundukları bölgenin halkına, kendilerine
mümkün olan her yardımın yapılmasını bildirmiştir. (sayfa 57)
Eğer
düşman bütün ülkeyi işgal etmeye yeterli birliklere sahip olsaydı bu
direniş kolaylıkla kırılabilirdi, fakat Metz'in teslimine kadar
düşmanın böyle bir gücü yoktu. Her yerde hazır ve nazır olan ve
emirlerine mutlak itaat isteyen "Dört Uhlan" artık esaret ve ölüm
tehlikesine maruz kalmaksızın kendi sınırları dışındaki bir köy veya
kasabaya saldıracak durumda değillerdi. Savaşa girecek müfrezelere
koruyucu birliklerin refakat etmesi ve münferit refakat birliklerinin
ya da süvari bölüklerinin köy içinde dört yana dağılarak gece
hücumlarına ve aynı zamanda, harekette iken de geriden yapılacak
hücumlara karşı nöbette bulunmaları gerekiyordu. Alman mevzileri,
tartışılmakta olan bir arazi bölgesiyle çevrelenmişti. Ve işte tam bu
alanda halk direnişi kendini en ciddi şekilde hissettirmekteydi.
Bu
halk direnişini kırmak için Almanlar, modern geçmiş ve barbarca bir tür
sıkıyönetime baş vurmaktaydılar. Almanlara ateş açan veya genellikle
Fransızlara yardımcı olan bir veya daha fazla kişinin savunmakta olduğu
köy ve şehirler ateşe verilecekti. Bundan başka silah taşıyan ve
onların nazarında resmi asker olmayan herkes sorgusuz sualsiz
vurulacaktı. Bundan başka bir şehrin önemli bir kesiminin böyle bir
suçu işlediğinden herhangi bir şekilde şüphe edildiğinde, eli silah
tutacak durumda olan herkes derhal katledilecekti. Geçen altı hafta
boyunca merhametsizce yürütülen bu politika hâlâ şu anda da tamamen
egemendir. İnsan, yarım düzine bu tür askeri infaz raporuyla
karşılaşmaksızın bir tek Alman gazetesi okuyamazdı. Tabii, bunlar
"dürüst askerlerin alçak katillere ve haydutlara karşı" faydalı bir
tutum içerisinde yürüttüğü basit bir askeri adalet örneği olarak
gösterilmekteydi. (sayfa 58)
Şüphesiz, düzensizlik, yağma, kadınlara tecavüz, usulsüzlük söz konusu
değildi. Gerçekten değildi. Herşey sistematik ve düzenli bir şekilde
yapılıyordu. Mahkum edilen köy kuşatılıyor, ahalisi dışarıya
çıkarılıyor, erzak müsadere ediliyor, evler ateşe veriliyordu. Gerçek
veya hayali suçlular savaş divanına getiriliyorlar ve nasipleri, kısaca
bir son itirafla, yarım düzine kurşun oluyordu.
Alman ordularının
Fransa içlerinde yürürken geçtikleri yolu kana ve ateşe boğduklarını
söylemek mubalağ olmayacaktır. Bu 1870 yılında, asker oldukları derhal
anlaşılmayan kimselerin eşkıyalarla bir olduklarını ve ateşle ve
kılıçla susturulmaları gerektiğini iddia etmek yeterli değildi. Böyle
bir iddia, resmi orduların savaşı dışında başka bir savaş türü
bulamayan XVI. Louis veya II. Frederick zamanı için geçerli olabilirdi.
Fakat Amerikan Bağımsızlık Savaşından Amerikan Ayrılma Savaşınakadar
halkın savaş içinde yer alması, istisnadan ziyade, kural haline
gelmiştir. Nerede bir halk, ordularının direniş gösteremeyecek durumda
olması nedeniyle ve salt bu nedenle, boyun eğmeyi kabullenmişse, bir
alçaklar ulusu olarak genel nefreti kazanmıştır; ve nerede halk
olağanüstü bir savaşı enerjik bir biçimde yürütmüşse istilacılar çok
geçmeden, modası geçmiş kan ve ateş kanununu yürütmenin imkansız
olduğunu anlamışlardır. İngilizler Amerika'da, Napolyon'un yönettiği
Fransızlar İspanya'da, ve 1848'de Avusturyalılar İtalya ve
Macaristan'da, çok kısa bir zaman içinde halk direnişini tamamen yasal
bir savaş biçimi olarak kabullenmeğe zorlanmışlardır. (sayfa 59) Onları
buna zorlayan kendi esirlerine karşı bir misillemeye girişilmesi
korkusu olmuştu.
Dünyadaki bütün ordular içinde Prusya ordusu bu
uygulamaları canlandıran son ordu olsa gerektir. 1806'da Prusya sadece,
ülkenin hiçbir yerinde böyle bir ulusal direniş ruhundan eser olmadığı
için çökmüştür. 1807'den sonra ordunun yeniden düzenleyicileri ve
idarecileri bu ruhu meydana çıkarmak için güçlerinin yettiği her şeyi
yaptılar. Bu, İspanyanın, bir ulusun istilacı bir orduya karşı
direnişinin şahane bir örneğini verdiği sıralarda oluyordu. Prusya'nın
askeri önderlerinin hepsi bunun, yurttaşlarının örnek almasına değer
bir olay olduğuna işaret etmişlerdi. Scharnhorst, Gneisenau,
Clausewitz, hepsi aynı kanda idiler. Hatta Gneisenau, Napolyon'a karşı
yapılan mücadeleye katılmak için bizzat İspanya'ya gitmişti. Sonradan
Prusya'da da uygulanan bütün askeri sistem, mutlak bir monarşi
içerisinde ne kadar mümkünse o kadar düşmana karşı halk direnişini
harekete geçirmeye teşebbüs etmekti.
Orduya katılmak ve yedekte (Landwehr)
hizmet görmek üzere sadece kırk yaşa kadar olan askerlik çağındaki
kimselere baş vurulmuyor, 17-20 yaşları arasındaki delikanlılar ve
40-65 yaşları arasındaki kişiler kitleden toplanan askerlere dahil oluyorlar, son yedekleri (Landsturm)
oluşturuyorlardı. Bunların görevi, düşmanın geri ve yan saflarında
ortaya çıkarak, onların hareketlerine müdahale etmek, levazım ve
kuryelerinin yolunu kesmekti. Bunların el attıkları her silahı
kullanabilmeleri ve istilacıları rahatsız etmek için ayrımsız olarak
her elverişli yola baş vurmaları bekleniyordu. "Yöntem ne kadar
etkiliyse, o kadar iyiydi". Landsturm'daki kişiler, herhangi
bir anda yeniden sivil karakterlerine bürünebilmek için hiçbir üniforma
giymeyecekler, böylece düşman tarafından tanınamayacaklardı. (sayfa 60)
Söz konusu olan bu 1813'ün Landsturm Düzeni adı verilen belge -ki,
bunun yazarı Prusya Ordusunu örgütleyen Scharnhorst'tan başkası
değildi- her yolun geçerli ve en etkilisinin en iyi olduğu bu uygunsuz
ulusal direniş ruhuyla kaleme alınmıştı.
Bununla birlikte bu
sıralarda Prusyalıların Fransızlara bütün yaptıkları bu kadarla kaldı.
Fransızlar da Prusyalılara aynı tutum içinde davranmaya karar
verdikleri zaman ise, işler oldukça değişti. Bir durumda yurtseverlik
olan şey başka bir durumda eşkıyalık ve katilliğe dönüştü.
Gerçek
olan şudur ki, bugünkü Prusya hükümeti eski yarı-devrimci Landsturm
Düzeninden utanmakta ve Fransa'daki eylemleriyle bunu hafızalardan
silmeğe çalışmaktadır. Fakat bizzat kendilerinin Fransa'da kasıtlı
olarak yaptıkları mezalim, unutturmak şöyle dursun, her şeyi daha çok
hatırlatacaktır. Bu alçakça savaş yönteminin lehinde ileri sürülecek
her iddia, sadece şunu kanıtlamaya yarar: Eğer Prusya ordusu Jena'dan
beri ölçülmez derecede düzelmişse, öte yandan Prusya hükümeti Jena'yı
mümkün kılan koşulları tekrar geliştirmektedir.
Labour Monthly, Londra, Ağustos 1943. İlk defa 11 Kasım 1870'de Pall Mall Gazette'de yayınlanmıştır
Salı Haz. 24, 2008 10:06 am tarafından marksdede
Konu: Gerilla Savaşi üstüne